10 redenen waarom steeds minder studenten voor techniek kiezen

Ben jij op zoek naar een carrière in de techniek? Dan heb je geluk! Nederland heeft steeds meer behoefte aan technisch personeel, van het ontwikkelen van machines tot het installeren en onderhouden ervan. Maar helaas zijn er momenteel niet genoeg mensen met de juiste kennis en vaardigheden om aan deze groeiende vraag te voldoen en komen er steeds minder studenten techniek.

In dit artikel gaan we dieper in op het probleem van het tekort aan technisch personeel. Ik merk het zelf enorm bij het vinden van Field Service Engineers. Ieder technisch bedrijf is op zoek, maar de nieuwe aanwas van jeugdige technici die ook nog eens willen reizen, ontbreekt in grote mate.

We onderzoeken de redenen waarom er steeds minder technische studies worden gedaan en waarom het een enorme uitdaging is om in de toekomst genoeg technisch personeel te vinden. Maar we gaan ook op zoek naar mogelijke oplossingen voor dit probleem.

Misschien vraag je je af waarom dit probleem belangrijk voor jou is. Wel, als je interesse hebt in techniek, dan is dit probleem ook van belang voor jouw toekomstige carrière. Maar ook als je niet per se een carrière in de techniek ambieert, is dit probleem van belang voor jou. De machines die we gebruiken in onze dagelijkse activiteiten worden steeds complexer en hebben goed opgeleid technisch personeel nodig om ze te ontwikkelen/ontwerpen, installeren en onderhouden.

Dus of je nu een potentiële field service engineer bent of gewoon geïnteresseerd bent in het onderwerp, lees verder om te ontdekken wat er misgaat in de opvoeding en het technisch onderwijs en wat we kunnen doen om dit probleem op te lossen.

Aantallen en percentages

Aantal technische studenten en percentage studenten ten opzichte van de totale bevolking in Nederland (1980-2020) (Exclusief ICT studenten)

Uit de tabel blijkt dat ondanks de stijging van het totaal aantal studenten in Nederland met 106%, het aantal studenten in techniek ten opzichte van het totaal van de studenten gedaald. T.o.v. hiervan is het aantal techniekstudenten met 38% gestegen. Dit is een zorgelijke ontwikkeling gezien de toenemende vraag naar technisch personeel in Nederland. Er is dus meer inzet nodig om jongeren te stimuleren te kiezen voor een technische studie en een technisch beroep.

Wat gaat er mis?

Hier zijn 10 punten waarin wordt uitgelegd wat er misgaat:

1. Ouders hebben vaak minder kennis van techniek en repareren minder zelf, waardoor kinderen minder kans krijgen om te experimenteren met technische activiteiten en minder geïnteresseerd raken in techniek. Kinderen krijgen daardoor steeds minder te maken met techniek in hun jeugd, doordat spullen als fietsen, brommers en auto’s niet meer zelf worden gerepareerd en cadeaus niet meer bestaan uit een radiodoos of een doos Meccano, maar uit computerspellen en andere digitale producten.
2. Het aanbod van technische vakken op school is vaak beperkt, waardoor kinderen minder kansen hebben om technische vaardigheden te ontwikkelen. Hoeveel techniek zie je terug op de basisschool? Hoeveel bezoeken worden er gedaan aan technische bedrijven? Of hoeveel technische mensen komen op school praten over hun beroep? Vanaf de basisschool wordt immers grotendeels bepaald of je in de techniek terecht komt of niet! Immers daar wordt vaak de keuze voor een technische opleiding gemaakt.
3. Nederland kent steeds minder vaders en moeders die werkzaam zijn in de techniek. Denk aan boeren, zeelieden (werktuigkundigen) en productie van halffabricaten die steeds meer naar lagelonenlanden wordt uitbesteedt. De enorme productiehallen van voorheen zie je steeds minder. Omdat kinderen enorm kijken naar hun ouders en daar hun inspiratie grotendeels vandaan halen over hoe ze zich willen ontwikkelen, ligt daar een grote oorzaak.
4. Technische studies en beroepen hebben soms nog steeds een negatief imago, waardoor kinderen minder snel voor een technische carrière kiezen.
5. Kinderen krijgen te weinig ondersteuning en begeleiding bij het kiezen van een technische studie.
6. Er zijn minder vrouwelijke rolmodellen in de technische sector, waardoor meisjes minder snel voor een technische carrière kiezen.
7. Nederlandse ouders en kinderen weten vaak niet wat Nederlandse technische bedrijven doen en maken, waardoor er minder interesse is voor technische studies en beroepen.
8. Er is weinig aandacht vanuit de overheid en media voor wat Nederlandse technische bedrijven doen en maken, waardoor kinderen en jongeren niet enthousiast worden gemaakt voor technische studies en beroepen.
9. Het gebrek aan aandacht voor technologie en innovatie heeft gevolgen voor de Nederlandse economie, omdat we ons niet blijven ontwikkelen op het gebied van technologie en innovatie.
10. De kosten van studeren zijn explosief gestegen. Huisvesting, levensonderhoud en overige kosten zijn voor een gemiddelde student niet meer te betalen.

Het is daarom belangrijk dat de overheid, scholen en bedrijven investeren in STEM-onderwijs en technische evenementen en programma’s organiseren om kinderen en jongeren te enthousiasmeren voor technologie en innovatie. Ook kunnen bedrijven meer naar buiten treden en laten zien wat voor geweldige technologieën zij ontwikkelen. Zo kunnen we het tekort aan technisch personeel op termijn verminderen en Nederland verder ontwikkelen op het gebied van technologie en innovatie.

Waarom het een enorme uitdaging is om in de toekomst genoeg technisch personeel te vinden

Met de toenemende automatisering en digitalisering van de samenleving wordt de vraag naar technisch personeel steeds groter en dat terwijl er steeds minder studenten techniek zijn. Machines worden steeds complexer en vragen om goed opgeleide technici die deze machines kunnen installeren, onderhouden en repareren. Ook de ontwikkeling van nieuwe technologieën vraagt om specifiek opgeleide technici die hiermee aan de slag kunnen.

Tevens vergrijst Nederland in rap tempo. We nemen niet zoveel kinderen meer als voorheen. Een gemiddelde van 1,57 kind per huishouden in Nederland.

Omdat er minder studenten techniek zijn, is het tekort aan technisch personeel enorm en zal in de toekomst alleen maar groter worden.

Opgesomd de cruciale redenen waarom het een enorme uitdaging is om in de toekomst genoeg technisch personeel te vinden:

1. Vergrijzing: Veel technisch personeel gaat binnenkort met pensioen, waardoor er een groot aantal vacatures ontstaat die moeilijk te vervullen zijn.
2. Veel te weinig geboorten en sinds vorig jaar zijn zelfs minder kinderen geboren, dan dat er mensen overleden zijn. Dit is sinds 1900 niet meer gebeurd! Bron NOS/CBS
3. Tekort aan instroom: Er is een tekort aan instroom van jongeren in technische studies, waardoor er te weinig nieuw technisch personeel wordt opgeleid om het tekort aan technisch personeel op te vangen.
4. Concurrentie: Er is veel concurrentie tussen bedrijven om het schaarse technische personeel. Bedrijven moeten daarom steeds aantrekkelijker worden om te werken en investeren in het behoud van hun technisch personeel.
5. Beperkte mobiliteit: Technisch personeel is vaak gebonden aan een bepaalde regio vanwege familie of huisvesting. Dit beperkt de mobiliteit van technisch personeel, waardoor het lastig kan zijn om vacatures op te vullen in andere regio’s.

Wat gaat er mis op het gebied van technisch onderwijs?

Als de leerlingen toch eenmaal op de technische school zijn gekomen, komen ze de volgende uitdagingen nog tegen:

1. Verouderde programma’s: Technische opleidingen en programma’s zijn vaak verouderd en sluiten niet goed aan op de huidige ontwikkelingen in de technische sector. Hierdoor lopen studenten een achterstand op en zijn ze minder goed voorbereid op de praktijk.
2. Weinig praktijkervaring: Veel technische opleidingen en programma’s bieden te weinig praktijkervaring aan studenten. Hierdoor missen studenten de kans om in de praktijk te leren en zichzelf te ontwikkelen tot echte vakmensen.
3. Te weinig aandacht voor de rol van techniek in maatschappelijke vraagstukken: Technologie en innovatie spelen een steeds grotere rol bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering, vergrijzing en gezondheidszorg. Het is echter belangrijk dat kinderen en jongeren zich bewust zijn van de bijdrage die technologie kan leveren aan deze vraagstukken en hoe zij zelf een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van innovatieve oplossingen.
   Er zou daarom meer aandacht moeten worden besteed aan de rol van techniek en technologie in de maatschappij, bijvoorbeeld door gastlessen en excursies naar bedrijven en instellingen die zich bezighouden met technologische oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Op deze manier kunnen we de interesse van kinderen en jongeren voor technologie en innovatie vergroten en ervoor zorgen dat zij zich bewust worden van de bijdrage die technologie kan leveren aan een duurzamere en gezondere toekomst.
4. Te hoge studiekosten: Technische studies zijn vaak duurder dan andere studies, waardoor niet iedereen de kans heeft om te kiezen voor een technische opleiding. Dit kan leiden tot een tekort aan instroom van technisch personeel.

Welke oplossingen zijn er voor de genoemde problemen?

Het tekort aan technisch personeel in Nederland vraagt om actie. Gelukkig zijn er diverse oplossingen die kunnen helpen om dit probleem aan te pakken en de instroom van technisch personeel te vergroten. Hieronder volgen enkele mogelijke oplossingen:

1. Aandacht op scholen: Scholen kunnen meer aandacht besteden aan techniek en technologie. Hierdoor krijgen kinderen en jongeren meer kans om te ontdekken welke mogelijkheden er zijn op het gebied van technische studies en beroepen. Het stimuleren van STEM-onderwijs en meer aandacht voor techniek op de basisschool en middelbare school, het uitbreiden van het aanbod van technische vakken op school en het verbeteren van de aansluiting tussen technisch onderwijs en de praktijk, zijn hierbij belangrijke speerpunten.
2. Technische bedrijven laten technisch specialisten praten op basisscholen, want al daar worden keuzes gemaakt voor beroepsopleidingen. Ook kunnen scholen bedrijfsbezoeken doen waardoor dit onderwerp echt gaat leven bij de kinderen.
3. Media en overheid geven meer aandacht aan technische bedrijven en innovaties in de technische sector. Speciale programma’s op zowel TV als op internet om de jeugd te bereiken en hen te informeren voor deze prachtige sector en zo te stimuleren om een technische opleiding te doen.
4. Stimuleren van de klassieke gezinsvorming waar meer kinderen geboren worden. Dit onderwerp zal al snel politiek gevoelig worden ervaren, maar het is wel de kern van ons bevolkingsgroeiprobleem. Het is op gebied van emancipatie wellicht een goede ontwikkeling geweest om de vrouw te stimuleren om te werken, echter op gebied van groottes van familie en gezin is dit absoluut geen goede ontwikkeling. We zijn van een gemiddelde van 3,1 kind per gezin in 1960, naar een gemiddelde van 1,57 kind in 2019 gegaan. We proberen dit nu te compenseren met immigratie, maar ook dat is geen blijvende oplossing aangezien die ook na een generatie weer minder kinderen nemen. Tevens zijn er voor het eerst sinds 1900 minder babies geboren dan mensen overleden. Er is dus een enorme spagaat en een blijvende oplossing zou zijn om zelf weer meer kinderen per gezin te stimuleren.
5. Samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs: Het bedrijfsleven kan samenwerken met scholen en opleidingsinstituten om te zorgen voor betere aansluiting tussen opleidingen en de praktijk. Op deze manier worden studenten beter voorbereid op de praktijk en is er meer kans op succesvolle instroom in technische beroepen. Ook het bieden van meer ondersteuning en begeleiding bij het kiezen van een technische studie en het creëren van duidelijke carrièreperspectieven na het voltooien van een technische studie, kunnen hierbij helpen.
6. Veranderen van het imago van technische studies en beroepen: Het imago van technische studies en beroepen kan worden veranderd door middel van voorlichting en promotie. Meer aandacht voor vrouwelijke rolmodellen in de technische sector en het bieden van meer mogelijkheden voor bijscholing en professionalisering in de technische sector, kunnen hierbij helpen.
7. Vergroten van de kennis van techniek bij ouders en stimuleren van technische activiteiten in het dagelijks leven: Het is belangrijk dat ouders en verzorgers meer kennis hebben van techniek en technologie, zodat zij kinderen kunnen stimuleren om hier meer interesse in te krijgen. Het bieden van technische activiteiten in het dagelijks leven en het vergroten van de kennis van techniek bij ouders, kunnen hierbij helpen.
8. Verlagen van studiekosten en verhogen van studiebeurzen: Door de kosten van technische studies te verlagen en de studiebeurzen te verhogen, worden deze studies toegankelijker voor een grotere groep mensen. Dit kan leiden tot een toename van het aantal studenten en uiteindelijk tot meer technisch personeel.

Op deze manier kunnen we als samenleving ervoor zorgen dat we in de toekomst genoeg technisch personeel hebben om aan de vraag te voldoen en de technologische ontwikkelingen bij te kunnen houden.

Het is belangrijk dat we als samenleving investeren in technisch onderwijs en opleidingen, zodat we ons land kunnen blijven ontwikkelen en innovatief kunnen blijven in een steeds meer geautomatiseerde wereld. De oplossingen die zijn beschreven in dit artikel kunnen helpen om het tekort aan technisch personeel aan te pakken en te zorgen voor voldoende instroom in technische beroepen.

Het is belangrijk dat we als samenleving bewust zijn van het belang van technisch personeel en de rol die zij spelen in onze samenleving. We moeten ons inzetten om technisch onderwijs toegankelijker te maken en om de instroom van technisch personeel te vergroten. Door te investeren in technisch onderwijs en opleidingen, zorgen we ervoor dat we ons land blijven ontwikkelen en dat we in staat zijn om te blijven innoveren en te groeien.

Wil jij werken in de techniek?

Wil jij werken in de techniek? Hou je van reizen en wil je werken in de sterk innoverende machinebouwsector? Schrijf je dan snel in bij ons en krijg advies op maat!

FAQ – Veelgestelde vragen